Het ongewone went

Na twee weken Lumezi en anderhalve maand Zambia worden dingen waar we ons eerder over zouden hebben verbaasd steeds gewoner. Op zich prima natuurlijk, het betekent dat we ons hier steeds meer thuis voelen. Zo voelen we ons bijvoorbeeld steeds minder ‘wit’. Toen we vorige week in Lundazi, het stadje op een uur rijden, voor het eerst in weken een blanke backpacker zagen moesten we echt even goed kijken. Aan de andere kant is het ook wel jammer dat we gewend raken, want de verwondering over allerlei kleine dingen blijft erg leuk!

Huishoudelijke mededelingen
Hoewel ons huis van bijna alle gemakken is voorzien, moeten we veel tijd reserveren voor huishoudelijke taken. Afval verbranden we in de tuin, in een wat macabere kuil (zie eerdere foto). Drinkwater moet gekookt en gefilterd worden. Ander tijdrovend karwei is het wassen van kleding. De afgelopen weken hebben we de was met de hand gedaan, maar dat is veel werk. De was kan namelijk alleen buiten worden gedroogd, als het daarna ook grondig wordt gestreken – dit met het oog op de ‘putsi fly’, wiens larven wij niet onder onze huid willen hebben. De was wordt vanaf vandaag door onze huishoudelijke hulp Monze gedaan. Het geeft wel een wat vervelend neo-koloniaal gevoel, zo vinden we. Aan de andere kant: ook na een korte maar stevige onderhandelingsronde wordt Monze één van de best betaalde inwoners van Lumezi! Foreign Direct Investment is toch het beste voor de Zambiaanse economie, daar kunnen geen goede bedoelingen tegenop.

Allemaal beestjes
Rondom ons huisje scharrelen kippen (wekker niet meer nodig!), een soort kalkoenen en diverse honden. We moeten nog bedenken of we hier zelf nog beesten aan toe willen voegen. Binnen zijn het vooral mieren in verschillende maten, motten, gekko’s (kleine hagedis) en van de week zat er op de zolder een rat – zo klonk het althans. Hij is inmiddels weer vertrokken. Spinnen hebben we ook, maar die moet ik van Laura allemaal dood maken. Meest Afrikaanse dier is toch wel de kip. Hoewel de behandeling soms niet helemaal diervriendelijk overkomt, vormen ze echt deel van het maatschappelijk leven – toch heel anders dan de Nederlandse bio-industrie… Zo zat ik vorige week achterin een ambulance te hobbelen met een koelbox bloed, twee nonnen, zakken maïsmeel en driehonderd piepende, stinkende gele eendagskuikens in kartonnen dozen. Helaas is één van de kuikens onderweg overleden.

De lange bal
Deze week heb ik mijn opwachting gemaakt op het plaatselijke voetbalveld, waar elke namiddag wordt gespeeld. Het veld is een open plek in het maïs en wordt omcirkeld door een soort atletiekbaan, waar ook hardloopwedstrijden plaatsvinden. Dit deel van het dorp wordt officieel aangeduid als ‘the Arena’. Het veld is er minstens even slecht als in de Nederlandse Arena: allesbehalve vlak, er zijn droge en natte gedeelten, stukken met heel veel of juist zonder gras en er loopt een voetpad doorheen (over de middenlijn). Enige manier om dit te bespelen is de lange bal, maar daar wil de plaatselijke Fred Rutten juist niets van weten. Hoge ballen worden door de scheidrechter afgefloten. Ik heb er uiteraard alle begrip voor dat men binnenkort in Lumezi met Barcelona-achtig combinatievoetbal de buurdorpen wil gaan wegtikken (het is nu nog ‘regenstop’), maar de praktijk is op dit soort velden toch sterker dan de leer; er zit echt geen enkele lijn in, kleine ruimtes, veel duels, veel balverlies over en weer. Toch even wennen na de geoliede voetbalmachine van Odin 6. De spelvreugde maakt veel goed.

Motor
Sinds enkele uren staat er in ons huis een heuse Honda 125cc crossmotor. Deze krijgen we in bruikleen, en ik ben er op gebrand hier binnenkort mee rond te gaan scheuren – als een soort Afrikaanse Pedro Tragter. Eerste indruk is dat motorrijden een stuk lastiger is dan een vliegtuig besturen. Vooral het schakelen wil nog niet zo. Wordt vervolgd.


Ondertussen in het ziekenhuis
Meeste tijd breng ik door in het ziekenhuis. Ik wil samen met Mirende de Handyman het sanitair van de ziekenzalen gaan verbeteren, want dat is heel hard nodig. Wellicht gebruiken we hiervoor –gedeeltelijk- jullie bijdragen. Meer informatie over dit project volgt binnenkort op de site. Daarnaast zoek ik naar manieren om meer huisvesting voor personeel te realiseren door te zoeken naar fondsen, en door de bouwkosten van de woningen kritisch te bekijken. Lang genoeg met Nederlandse projectontwikkelaars gewerkt om eens stevig te gaan bezuinigen op het ontwerp! Aangezien het ziekenhuis kampt met een personeelstekort, kan Laura mij af en toe vragen om iets op te zoeken of om mee te helpen. Zo heb ik van de week meegeholpen gips aan te brengen bij een jongen die zijn arm had gebroken. Geeft veel voldoening. Leren motorrijden en gipsen in één week; wellicht een nuttige combi. Het is trouwens heel bijzonder om in het ziekenhuis te zijn; iedereen vindt het hier de normaalste zaak van de wereld dat allerlei volk in- en uitloopt. Privacy voor patiënten is er totaal niet. Je ziet, ruikt en hoort alles; van doodzieke kindjes met malaria tot net bevallen moeders die vragen of je nshima met ze wil komen eten. En of het nou goed afloopt of niet, het maakt trots om Laura aan het werk te zien. Of zoals ze hier zeggen: dr. Rolla, omdat Zambianen de l en r omwisselen.

Women’s day
Afgelopen week was het Women’s day, een nationale feestdag - ook voor mannen trouwens. Er werd door de dames van Lumezi aandacht gevraagd voor de weinig florissante positie van de Zambiaanse vrouw met dans, toneel enzovoorts. Tekenend was wel dat de ereplaatsen in de feestzaal gereserveerd waren voor mannen – en voor mzungu’s natuurlijk. Vrouwen en kinderen konden achteraan op de grond gaan zitten. Wij hebben zelf de women’s day vorm gegeven door de vier zusters uit te nodigen voor het avondeten in ons huis. Was erg gezellig, met als hoogtepunt een dropproeverij. De kaarten die we afgelopen maanden van jullie hebben gekregen hadden veel bekijks. Deze hangen aan een touw dwars door de huiskamer en aan de muren. Hoogtepunt is de Almere – Zambia - Go Ahead Eagles vlag!

Riksport
De eerste bezoekers uit Nederland hebben inmiddels geboekt! De rikkers plus aanhang komen in september naar Zambia om de riksport ook in Zambia te introduceren – en voor fantastische safari’s maar dat is bijzaak. Na Kenia en Tanzania kon Zambia natuurlijk ook niet langer achterblijven. Een lange en mooie traditie wordt hiermee voortgezet! Uiteraard zijn ook mensen die niet kaarten van harte welkom! Laat maar weten als er plannen zijn!