Bush flying

Computercrash
Het is al weer enige tijd geleden dat we wat hebben gepost. Dit is deels te verklaren door het ‘black screen of death’ op mijn computer. Na het installeren van een nieuwe harde schijf in Lusaka doet hij het weer enigszins. Gelukkig hadden we twee computers meegenomen, zodat www.amayanda.nl inmiddels is vernieuwd!

Zuid-Afrika
Recentelijk hebben we tien dagen in Zuid-Afrika doorgebracht. Doel van de reis was een cursus ‘bush and mountain flying’. Omdat ik hier in Zambia geen vlieguren kan maken, had ik me voor vertrek uit Nederland voorgenomen om toch in ieder geval als een betere piloot uit Afrika terug te komen. De driedaagse cursus was erg leerzaam: een wonderlijke ervaring om in de bergen te vliegen en een Cessna op de raarste plaatsen in de bush te landen - en om er weer te vertrekken. Erg spectaculair! Binnenkort verschijnt voor de liefhebber een uitgebreid verslag van mijn ervaringen in het maandblad Piloot en Vliegtuig.

Na de cursus hebben we een auto gehuurd en het natuurschoon van Zuid-Afrika bewonderd, zoals de Blyde River Canyon en het Krugerpark. Erg mooi! Het bezoek aan het Krugerpark was eerlijk gezegd een kleine tegenvaller: we hebben er gewandeld, we zijn er laag overheen gevlogen en in het gehuurde autootje doorheen gereden… maar in de Zambiaanse parken zitten veel meer beesten. We zijn verwend! Zuid-Afrika vonden we maar een raar land: het voelt niet Afrikaans en niet westers, of allebei wel. Ik was erg bij om weer naar ons huis in Zambia terug te keren. Laura kreeg van Zuid-Afrika juist heimwee naar Nederland.

Sonny ziek
Sonny is inmiddels een puber en maakt het doorgaans goed. Groot was dan ook de schrik toen hij de dag van vertrek naar Lusaka en Zuid-Afrika een buikgriepje had. Honden kunnen mooi ziek zijn. Enkele dagen later had ik trouwens zelf een stevige buikgriep, in Lusaka. Gelukkig was Sonny weer beter bij terugkomst in Lumezi. We hebben nu wel een hond met verlatingsangst; hij volgt ons de hele dag op de voet. Lastig met voetballen. We zijn ook bang dat binnenkort een onsteriele Sonny de operatiekamer binnen rolt, dus we proberen nu iets meer zelfstandigheid bij te brengen.

Het EK met Ruud Krol
Met het schaamrood op de kaken hebben we in de Social Club van het ziekenhuis (drankhol gefinancierd door het Global Fund) onze Orange Boys bekeken. Het lijkt wel alsof Bert de tactiek uit Lumezi aan het toepassen was: zonder middenveld! Alsof het voetbal nog niet erg genoeg was, werden we in de rust ook nog eens getrakteerd op een Engels sprekende Ruud Krol. We kijken nog liever naar de Nigeriaanse soaps die normaal worden uitgezonden. Hoogtepunt van het EK was voor ons de voetbalpool met Nijmeegse studiegenoten, waarvan de opbrengst (en meer) aan het ziekenhuis in Lumezi is gedoneerd, waarvoor dank!

Wat doen we eigenlijk met jullie geld?
De afgelopen tijd hebben we vanuit vele verschillende hoeken geld gekregen om hier in het ziekenhuis te besteden. We hebben besloten in te zetten op een aantal speerpunten, maar reacties en vragen zijn natuurlijk altijd welkom.

1. we kopen we er in Lusaka medicijnen voor. We lijken min of meer permanent tussen (!?) twee verschillende systemen van levering door de overheid te zitten, waardoor tekorten ontstaan. Hierdoor gaan mensen dood; niet acceptabel dus. Bovendien kan Laura niet werken zonder medicijnen en materialen.

2. we investeren in bouwmaterialen. Hoewel links en rechts de nieuwe gebouwen van het ziekenhuis in Almeers tempo de grond uit schieten, laat het sanitair van de bestaande ziekenzalen te wensen over. Niet echt bevorderlijk voor het genezingsproces. We kopen nieuwe waterpijpen, wc’s, tegels, verf en glas om dit op te knappen en schoon te maken.

Daarnaast sponsoren we incidenteel patiënten die naar een ander ziekenhuis op vier uur reizen worden doorverwezen maar de reiskosten niet kunnen betalen. Dit doen we alleen voor ‘schrijnende gevallen’. Ook hebben we een ‘gipsfonds’ ingesteld. Alle zorg en medicijnen in Zambia zijn gratis, maar gips is dat niet. Gips is niet duur, maar moet door de patiënt of familie in Lundazi worden gekocht. Dat betekent weer extra reiskosten. Zo kan het zijn dat iemand met een breuk een week ligt opgenomen, wachtend op gips. Totaal onnodig en niet echt gezond natuurlijk. We hebben besloten om voor een flink bedrag gips te kopen en dit in het ziekenhuiswinkeltje met een kleine winst te verkopen, waardoor weer meer gips kan worden aangekocht en in het winkeltje verkocht, enzovoorts. Patiënten moeten wel wat meer betalen dan in Lundazi, maar hebben zo veel minder reiskosten: patiënt, dokter en penningmeester blij. Het fonds is onverwacht lucratief, en dan moet de mangopluk nog beginnen!

Toeschouwer in theatre
Sinds enige tijd is Laura genoeg gewend in de operatiekamer om toeschouwers toe te laten. Zo heb ik de afgelopen tijd drie keizersnedes bij mogen wonen. Een mooi moment om een baby geboren te zien worden! Wat me vooral opvalt is de wonderlijke combinatie van lompheid waarmee de moeder wordt opengesneden en de baby eruit wordt getrokken, en de precisie waarmee alles weer wordt gehecht. Zeker dit laatste is voor iemand die afhaakt boven niveau 3 van de Revell-bouwpakketten erg indrukwekkend. Gaaf om te zien hoe Laura omgaat met de stress van spoedoperaties in de nacht, bloedende patiënten, niet ademende baby’s en een personeelstekort. Ze doet het erg goed!

De Lumezi Medical Stars stralen niet meer
Het voetbalteam waarover ik eerder schreef lijkt min of meer opgeheven. Eerste probleem was dat de helft van het team geblesseerd is geraakt. Op een gegeven moment is door een aantal dragende spelers besloten zich min of meer tegelijkertijd te laten besnijden door de centrale verdediger. Dit om de verspreiding van HIV te voorkomen. De animo om te voetballen was na de ingreep een stuk lager. Vervolgens zijn de Medical Stars door een administratieve blunder niet ingeschreven voor de competitie. De betere spelers voetballen daarom nu voor andere teams. Inmiddels is een nieuw team opgestart, de ‘madalas’ oftewel de ‘oude mannen’.

We hebben met de Stars trouwens nog wel een verre uitwedstrijd gespeeld, op een braderie op anderhalf uur rijden ‘op de platte kar’. Een weinig comfortabele maar wel gezellige manier van reizen, want de zatte supporters gaan gewoon mee met de spelersvrachtwagen. Onze selectie was voor deze wedstrijd zo groot, dat ik alleen tijdens de warming up in hoefde te komen. En dat terwijl de braderiebezoekers een exotische speler op hun veld toch zouden waarderen! Ik heb nog even overwogen om als een echte vedette de hoofdcoach hierop aan te spreken of boos op de vrachtwagen te gaan zitten, maar ik had genoeg te kijken aan de kant van het veld: de combinatie van kneuterigheid en professionalisme is goed voor uren kijkplezier! De toeschouwers rijen dik, de spelers krijgen vooraf een hand van de chief en de politieagent, en met een heuse omroepinstallatie worden de spelers aan het publiek voorgesteld. ‘Lumezi Medical Stars: Happy Banda, Derek Banda, Happy Zokola, Paul Zimba, Gee… who is Gee?’ Zoals elke Zambiaanse wedstrijd eindigt ook deze in strafschoppen. Dat is een waar spektakel: de honderden toeschouwers blijven niet netjes langs de zijlijn, maar drommen allemaal samen rondom de goal en de penaltystip waardoor eigenlijk niemand iets kan zien. De spelers houden elkaar vast alsof ze de finale van de Champions League spelen. En de onfortuinlijke speler die de bal niet ‘hammert’ maar mist, wordt getroost alsof de wereld is vergaan. Een mooi gezicht in de ondergaande zon, ergens op een knollenveld tussen Zambia en Malawi.

De week na de wedstrijd op de braderie was ik vastbesloten tijdens de training het ongelijk van de trainer te bewijzen. Bij een ziedend schot op de paal heb ik helaas een spierscheuring opgelopen. Ik word een madala...