klussen in het stenen tijdperk

Nooit een saaie dag in het Lumezi Mission Hospital. Met de overdracht is het feest. Of we nou tien of twintig minuten te laat beginnen, voor een paar extra coupletten van het ochtend gezang is altijd tijd. Men heeft er zin in. Het was deze week mazelencampagne. Dat betekent voor veel personeelsleden tripjes naar scholen en health posts om vaccinaties te geven. Gezellig. Dat er weinig personeel in het ziekenhuis achterblijft voor de dagelijkse werkzaamheden is van ondergeschikt belang... Volgende week kan er ook weer gewerkt worden…

Hoewel dit soort organisatorische probleempjes vaak voorkomen komt het uiteindelijk toch weer (soort van) goed met de dingen die gedaan moeten worden. Het hangt helemaal van mijn eigen humeur af of ik gefrustreerd raak of de humor van dingen in kan zien.Het is soms lastige te bepalen of ik iets langs me heen moet laten gaan of dat ik ergens een punt van moet maken. Word ik naarmate de tijd verstrijkt laks en gelaten - net als het personeel hier – of wen ik aan het feit dat we hier nu eenmaal niet de standaard uit Nederland kunnen kopiëren?

Als voorbeeld de pow(d)ermelk (F75) voor ondervoede kinderen: Ik kom briesend thuis als ik er achter ben gekomen dat de F75 weer een heel weekend niet is gegeven. Is er nou echt maar één iemand die de melk kan klaarmaken? En zij heeft toch ook af en toe recht op een vrije dag? En hoe vaak moet ik kinderverpleegkundigen en management aanspreken om hier verandering in te krijgen?

Waar moet ik überhaupt mijn prioriteiten leggen? Ik kan niet elke dag een principe kwestie ter sprake brengen. Er zijn zoveel problemen en wat is belangrijker? Dat er soms geen enkel geschoold personeelslid in het hele ziekenhuis te bekennen is? Dat bepaalde medicijnen weer eens op zijn en niemand daarvan op de hoogte wordt gebracht? Dat mensen 4x terug moeten komen voor een operatie omdat er vergaderingen zijn?

Boos worden op mensen waar je daarna nog mee moet werken is nooit een goed idee. Ik laat een aantal dingen dus langs me heen gaan. Veranderingen gaan langzaam, maar er zijn wel degelijk dingen die verbeteren. Mijn wekelijkse verloskunde trainingen beginnen vruchten af te werpen en de opkomst wordt steeds beter. Verder worden de roosters nu vaker gecontroleerd en worden vitale functies beter gecheckt sinds er een nieuwe monitoring-lijst is ingevoerd. De nachtdienst heeft sinds kort beschikking over een telefoon zodat men sneller kan worden opgeroepen. Er is dus ook zeker niet alleen maar onwil!

Terwijl ik van organisatorische zaken soms gefrustreerd raak haal ik veel voldoening uit het medisch inhoudelijke werk. Er komt zoveel interessante casuïstiek langs. Ik vind het lastig om niet te gaan opsommen, want wat zie ik veel. Zo had ik in Nederland nog nooit een kind met Nefrotisch Syndroom gezien. Hier komt dat relatief veel voor. Waarschijnlijk beschadigen malaria-infecties de nieren. Ook speelt malaria een rol in het ontstaan van Burkitt lymphoma, een vorm van kinderkanker.
Op de verloskunde afdeling is het topdrukte. We hebben net een aantal tweelingbevallingen gehad. Ik heb ook mijn eerste keizersnede gedaan bij een tweeling. Ook had ik nog nooit een eclamptisch insult gezien. Nu wel.



Thuis is er geen gelatenheid. In het kader van: “wat zij kunnen, kunnen wij ook” hebben we een “grondoven” gemetseld. De broodjes die wij elke dag op de markt kopen worden gebakken in zo een oven. Geert heeft eerst met een “djembé” (soort bijl) een gat gegraven. Voor bakstenen moesten we langs de lokale steengroeve. Terwijl Sonny pootafdrukken achterliet op de nog niet uitgeharde stenen probeerde wij een transport met een ossenwagen te regelen. 100 bakstenen kosten Є1,50. Het transport Є2,-. Drie uur later staat er een ietwat dronken man voor onze deur. (Hij heeft van onze aanbetaling al een Shake-Shake gekocht?) Hij brengt de bakstenen met de fiets. Ook goed. Het design van de oven is als volgt: de bodem is van beton en de randen zijn gemetseld. Op de bodem wordt smeulend houtskool gelegd. Daarop het bakblik. De oven wordt afgedekt met een golfplaat waarop ook weer een vuur gestookt moet worden. Hout hiervoor kapt en sprokkelt Geert in het bosje achter ons huis. Ja, het is wat bewerkelijk… maar de eerste cake is wel een feit! (Brood is trouwens moeilijker.)

Over Sonny gesproken, hij maakt het goed. Verlatingsangst heeft hij niet meer. Wel wil hij nog steeds graag mee naar het ziekenhuis. We hebben hem een week lang in zijn nekvel terug naar huis gesleept. Hij laat zich dan helemaal hangen, waardoor er een “Sonny-sleep-spoor” ontstaat. Dat vindt hij niet leuk trouwens. Dus de boodschap is overgekomen. Tegenwoordig amuseert hij zich met achter de vrouwtjes aanzitten… Hij is sowieso populair. Een hele dierentuin aan honden verzamelen zich rond ons huis. Op zich niet heel erg, maar wel vervelend als we gaan rennen en ze allemaal besluiten mee te gaan…

Vorige week zat Geert op de stoep de baola (onze houtskool-kook-pit) op te stoken toen hij in zijn ooghoek iets voorbij zag schieten. Op slechts twee meter afstand was een slang een kleine hagedis aan het verorberen. Monde die ook aanwezig was wilde hem doodslaan met een lange tak. Dit heeft Geert toen maar gedaan.Terwijl de slang dood (of versuft) onder de tak klem werd gehouden kwam Sonny kijken wat er aan de hand was. Gaat hij op de slang zitten! Dit zorgde voor een klein paniek momentje. Nadat Sonny zich had verplaatst heeft Geert voor de zekerheid ook nog de kop van de slang afgehakt met de bijl. Het was geen kleintje, zeker een meter lang… Ondertussen hebben we voor de overzichtelijkheid de weinige begroeiing die nog in onze tuin stond afgebrand en gekapt. Nee, saai is het hier niet!